پلت فرم های توسعه وب

تا به حال چندین نفر از من در مورد تکنولوژی های توسعه وب (Web Development Technologies) سوال کرده اند. بیشتر هم توقع داشته اند که به آن ها بگویم مثلا J2EE بهتر از PHP هست، بروید آن را یاد بگیرید. می دانید که تکنولوژی های زیادی برای این کار وجود دارد. اسم PHP، J2EE یا همان JavaEE و .NET را همه شنیده اند. به هر حال بخث خیلی مفصل هست. اینجا و اینجا را ببینید.

راستش را بخواهید دو سه سالی هست که به طور جدی روی توسعه برنامه های وبی کاری انجام نداده ام. ولی به عنوان کسی که سه چهار سالی با J2EE کار می کرده و با PHP، .NET و برخی تکنولوژی های دیگر آشنایی مختصری دارد، گفتم شاید چیزی بنویسم که به درد کسی بخورد. ولی به هر حال مطالب این پست را به قول خارجی ها as is در نظر بگیرید.

اگر در این زمینه آدم با تجربه ای نباشید، شاید فکر کنید یک آدم با تجربه بتواند به شما بگوید که کدام یک از این تکنولوژی ها بهتر است. باید بگویم که مساله خیلی پیجیده تر از این است که یک نفر بتواند به شما بگوید این تکنولوژی بهتر است یا آن یکی. اگر یکی از آن ها بهتر از بقیه بود، بعد از هفت هشت ده سال، آن یکی که بهتر بود باقی مانده بود و بقیه حذف می شدند. یا حداقل یکی می شد تکنولوژی غالب و بقیه می شدند مغلوب. مسئله این است که هیچ کدام از آن ها بهتر از یکی دیگر نیست. شاید بشود گفت در این شرایط و برای این کار و با این آدم ها، این بهتر از آن است ولی به طور کلی نمی شود این را گفت.

این را هم بگویم که بحث خیلی مفصل هست. در مورد هر کدام از تکنولوژی ها و راه کار آن ها برای حل مسئله می شود به اندازه چند کتاب صحبت کرد. ولی نه من آن قدر بلد هستم و نه اینجا جای نوشتن کتاب هست. فاکتور های خیلی زیادی در تصمیم گیری برای انتخاب تکنولوژی دخالت دارند. اینکه زمان یادگیری آن چقدر هست. اینکه هزینه و زمان توسعه آن چقدر هست و بعدا چقدر هزینه برای نگه داری صرف می شود. اینها همه بستگی به نوع پروژه دارد. مثلا توی یک پروژه ای که زیاد با پایگاه داده کار می کند ممکن است تکنولوژی A بهتر از B باشد. به علاوه خیلی وقت ها عوامل غیر فنی شما را مجبور می کند تصمیم خود را تغییر دهید. مثلا مشتری دلش می خواهد شما پروژه را با .NET انجام بدهید که کلاس بالاتری داشته باشد! شما هم هیچ طوری نمی توانید به او بفهمانید که در مورد این مسئله شما باید تصمیم بگیرید. ولی عموما این طور نیست که این پروژه را با این تکنولوژی انجام دهید و آن یکی را با آن. منطقی است که توی هر شرکت یا تیم، پروژه ها را با تکنولوژی ای که بر آن تسلط دارند توسعه بدهند.

توی دنیای دات نت معمولا کار اینطور شروع می شود. شما یک کتاب ASP.NET می خرید و یک سی دی ویژوال استدیو دو هزار و چند از رفیقتان قرض می گیرید یا یکی از این چیچی اکسپرس ها را از سایت مایکروسافت دانلود می کنید. بعد از اینکه سی دی را نصب کردید از صفحه اول کتاب شروع می کنید و توی فصل اول کتاب هم نوشته که چطور بروید توی منوی فایل و یک پروژه جدید بسازید. در ادامه کتاب هم نوشته چطور از کجا کدام چیز را روی صفحه drag کنید و بعد از جدول Properties کدام ویژگی را تغییر بدهید و اف چند را با کدام انگشتتان بزنید که پروژه اجرا شود. این خیلی خوب هست؛ از این جهت که شما بعد از خواندن یک کتاب چیزهای خوبی یاد می گیرید و می توانید پروژه های نسبتا خوبی را انجام دهید.

دنیای PHP شاید در شروع کار از این هم ساده تر باشد. اگر شما از HTML، JavaScript و CSS سر در بیاورید و قبلا با یک زبان برنامه نویسی هم کار کرده باشید، خیلی ساده و در عرض چند روز می توانید کار کردن با PHP را شروع کنید و در زمان کوتاهی تا حد قابل قبولی بر آن مسلط شوید. البته بلد بودن HTML، JavaScript و CSS که مهارت های پایه ای توی وب به حساب می آید، یادگیری هر تکنولوژی وبی را آسان تر می کند ولی نیاز به دانستن آن ها وقتی PHP کار می کنید بیشتر حس می شود.

البته این شروع کار است. مسائل دنیای واقعی معمولا خیلی پیچیده تر و بزرگ تر از آن است که بشود با خواندن یکی دوتا کتاب آن ها را حل کرد. ولی به هر حال شروع به کار خیلی مهم است.

این را هم بگویم که دنیای PHP و دات نت خیلی با هم تفاوت دارد. تفاوت اول یک جورهایی سیاسی یا فرهنگی است. دات نت یک تکنولوژی در انحصار (proprietary) مایکروسافت هست ولی پی اچ پی تفکرات و فرهنگ اپن سورس را با خودش دارد. استفاده از دات نت یعنی این که شما باید از ویژوال استدیو و ویندوز استفاده کنید (من تا به حال شرکتی را ندیده ام که از mono تحت سیتم عاملی غیر از ویندوز به جای اس دی کی مایکروسافت استفاده کند، دوستان دات نتی نظر بدهند). پی اچ پی یک جور هایی با My SQL و Apache و تا حد زیادی با Linux گره خورده. این مسئله موقعی اهمیت پیدا می کند که می بینیم این فرهنگ توی پروژه ها و کتابخانه های موجود برای این پلت فرم ها هم نفوذ کرده. تعداد پروژه های اپن سورسی که با PHP انجام شده خیلی بیشتر از پروژه های اپن سورسی است که با دات نت انجام شده و تقریبا برای هر کاری که تصور بکنید یک کتابخانه اپن سورس که با PHP نوشته شده باشد پیدا می کنید.

تفاوت دوم یک تفاوت فنی هست. پی اچ پی زبانی هست اسکریپتی که اصولا برای کار وب طراحی شده. در حالی که توی پلت فرم دات نت معمولا از C# و یا VB.NET که زبان هایی همه منظوره و کامپایلری (Compiled) هستند، برای نوشتن کدها استفاده می شود. من شخصا اینجا PHP را بیشتر می پسندم و فکر می کنم برای کار وب یک زبان اسکریپتی خیلی بهتر از یک زبان کامپایلری و Statically Typed مثل سی شارپ یا جاوا هست. در این رابطه اگر فرصت شد بعدا بیشتر توضیح می دهم.

فکر کنم باز هم دارد طولانی می شود. فعلا همینجا بس می کنم. بعدا شاید یکی دو پست دیگر در این رابطه نوشتم. خوشحال می شوم نظر بقسه دوستان وب کار را در این رابطه بشنوم.